Bir yıl düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebe kalamama durumunda veya 35 yaşın üstünde 6 aylık denemeler sonunda gebe kalamama halinde doktora başvurmak gerekir.
İlk görüşmede kadın ve kocası beraberce değerlendirilmelidir. Spermiogram ilk yapılması gereken testtir.
Kadının adetinin 3. günü vaginal ultrason ile yumurtalık rezervi değerlendirilir. Yumurtalıklarda öncü yumurta sayısı çok önemlidir. Yine bu dönemde kadının bazı hormon testleri ( FSH, LH, prolaktin, TSH gibi ) değerlendirilir. Adet bitiminde yapılacak rahim filmi ile de tüplerin açık olup olmadığı, rahimde şekil anormalliği varlığı araştırılır. Sonuçlara göre çiftin izleyeceği yol çizilir.
Bu yol tamamen sonuçlara göre yönlendirilir. Yumurta takibi, aşılama , tüp bebek gibi uygulamaların herbiri için farklı nedenlere göre hareket edilir. Hangi durumda tüp bebek yapılmalıdır?
Bazı olgularda yukarda bahsedilen tüm testler olumludur ve gebe kalamama ile ilgili neden saptanmaz buna açıklanamayan kısırlık denir ve vakaların %10 u bu kategoriye girer. Defalarca yumurtlama takibi ve 3-4 kez aşılama yapılan olgular artık tüp bebeğe yönlendirilmelidir.
Kadının yaşı kısırlık tedavisinde en önemli belirleyici faktördür. Çünkü kadın yaşı ilerledikçe yumurta rezervi süratle azalır. Bu sebeple ileri yaşta başvuran açıklanamayan kısırlık hastalarında tüp bebeğe geçmek için uzun süreli beklenmez.
İlaçlı rahim filminde her iki tüpü tıkanmış olan kadınların normal yoldan gebelik şansı yoktur, direk tüp bebeğe alınmalıdırlar.
Yumurtalıkta kist , endometriosis gibi sorunu olup, yumurtalık rezervi azalan hastalar da tüp bebek tedavisi için vakit kaybetmemelidir.
Erkekte spermiogram sonucuna göre sperm sayı, kalite ve hareketliliğinde ciddi sorun olan olgular tüp bebekle tedavi edilirler.
Sperm tahlilinde hiç sperm saptanmayan erkeklerde de ( azospermik olgular ) azosperminin türüne bağlı olarak tüp bebek tedavisi uygulanabilir. Bazı azospermi olgularında testisten sperm elde edilemezse tüp bebek tedavisi yapılamamaktadır .
Kanser tedavisi nedeniyle kemoterapi veya radyoterapi alacak kadın veya erkeklerde de ilerki dönemde kullanılmak üzere yumurta ve sperm alınması yine tüp bebek tedavisi içinde olmaktadır.
Tüp bebekte tedavinin başarı şansı olgudan olguya değişir. Yumurta , sperm, embriyo kalitesi, kadında rahimde sorun olup olmaması ,çiftlerin motivasyonu , IVF laboratuarının donanımı etkileyen faktörlerden bazılarıdır.
