Spermiogram erkeğin ejakulatında spermlerin sayılması işlemidir. Sadece sayıya değil , spermlerin kalitesine , hareketlerine de bakılır. Aynı zamanda spermde enfeksiyon olup olmadığı araştırılır. Bu testin yapılması için 3-5 gün cinsel perhiz verildikten sonra masturbasyon yolu ile meni steril bir kaba alınır. Uygun işlemlerden geçirilip, mikroskop altında izlenir. Elde edilen bulgular kaydedilir.
Normal bir spermiogramda 1 mililitrede en az 15 milyon sperm olmalıdır. Sperm hareketliliği en az % 40 ında normal olmalıdır. Şekil olarak da en az %4 ü normal olmalıdır.
Azospermi dediğimizde spermiogramda hiç sperm görülmemesini anlarız. Bu çok sıkıntılı bir durumdur. Azospermi iki nedene bağlı olarak ortaya çıkar. Ya sperm testislerde yapılıyordur ama yolda tıkanıklık vardır, menide çıkmaz. Ki bu durumda genellikle ameliyatla kolaylıkla sperm bulunur. Ya da sperm üretilemiyordur ve menide görülmez. Sperm üretilemiyor ve buna bağlı azospermi gelişiyorsa vakanın geleceği parlak değildir. Bunlarda ameliyatla da sperm bulunamama ihtimali yüksektir.
Azospermi vakalarında sperm bulmak için yapılan ameliyata TESE ve TESA denir. Lokal veya genel anestezi altında ve ameliyat mikroskobu ile yetkili ürolog tarafından testisden çok küçük parçalar alınarak yapılan işlem TESE olarak adlandırılır. Alınan parçada sperm varlığı embriyolog tarafından anlık olarak değerlendirilir. TESA ise sıklıkla lokal anestezi altında yapılan bir işlem olup, kalın ve özel bir enjektör ile testisden doku aspire edilir ve anlık olarak değerlendirilir. Sperm almanın başka metodları da (epididimden sperm alınması vb ) olmakla birlikte bunlar daha nadir kullanılır.
TESE ve TESA da elde edilen dokular yeterli ise daha sonra da kullanabilmek adına dondurularak saklanır. Kullanılacağı zaman çözdürülür ve işleme tabi tutulur.
